ŞİNASİ
İBRAHİM ŞİNASİ(05.07.1826-13.09.1871)
Makalenin püf noktalarından bahsetmişken tarihimizde makalenin ilk örneğini vermiş olan Şinasi’yi anlatmadan geçmek olmazdı. 1826 yılının ağustosunda İstanbul Cihangirde dünyaya geldi. Babası Mehmet Ağa Osmanlı ordusunda topçu yüzbaşıydı. Babasının Rusya ile yapılan savaştaki ölümü üzerine yetim kaldığında Şinasi yalnızca 2 yaşındaydı. Daha sonra annesi Esma Hanım ile yokluk içinde büyüdü.
Eğitim hayatına mahalle mektebinde başladı ve Feyziye Okulu ile devam etti. Buradaki tahsilini tamamladıktan sonra Tophane Müşiriyet-i Mektubi Kalemine katip adayı olarak girdi. Buradaki görevlilerden Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri aldı. İbrahim Şinasinin çalışkan ve başarılı tutumu önce memurluk daha sonra hulefalığa yükselmesini sağladı. 1849 yılında maliye alanında eğitim almak amacıyla Paris’e gitti ama burada maliyeden çok edebiyat ve dil alanında çalışmalar yaptı. Ernest Renan ve ünlü filolog Paul Emile Littre gibi isimlerle tanışma fırsatı yakaladı ve 1851’de Societe Asiatique üyesi olarak kabul edildi.
1854 Paris dönüşünde bir süre İstanbuldaki eski işine devam etti daha sonra Meclis-i Maarif ve Encüment-i Daniş’te görev aldı. İlerleyen süreçte sadrazam değişiklikleri nedeniyle işinden çıkarıldı ve sonra geri alındı. 1860 yılında Agah Efendi ile tarihimizdeki ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkardılar. Bu gazetede yayınladığı Tercuman-ı Ahval Mukaddimesi ilk makale örneği olarak kabul görmüştür. Bir sene geçmeden tek başına Tasvir-i Efkar adında yeni bir gazete çıkardı. Devleti tenkit etmesi nedeniyle 1863’te Meclis-i Maarif’teki görevine son verildi. 1865 yılında ise gazeteyi Namık Kemale bırakarak tekrar Paris yolunu tuttu. 2 yıllık periyotlarla tekrar İstanbul- Paris seferlerine devam etti ve bu süreçte dil ile ilgili çalışmalar yaptı. 1869 yılında son kez İstanbul’a dönen Şinasi bir matbaa açtı ve eserlerinin basımıyla ilgilendi. 1871’in eylül ayında ise beyninde bulunana ur nedeniyle gözlerini doğduğu topraklar olan İstanbul’da yumdu.
*Dipnot
Şinasi için edebiyatımızdaki lklerin adamı desek yanlış olmaz herhalde. İlk fabl örneklerini, ilk makaleyi ve ilk tiyatro eserini edebiyatımıza katan kişidir kendisi. Bunun yanında noktalama işaretlerini de ilk olarak o kullanmıştır.
Eserleri
1- Tercüme-i Manzûme (1859)(çeviri şiirler)2- Şair Evlenmesi (1860)(tiyatro)
3- Müntehabât-ı Eş‘âr (Dîvân-ı Şinâsî). (1862)(şiir)
4- Müntehabât-ı Tasvîr-i Efkâr (1885–1886)(makale)
5- Fatîn Tezkiresi (İlk 52 sayfası mevcut)
6- Tercümân-ı Ahvâl Mukaddimesi (Tanzimat edebiyatındaki ilk makale)
7- Durub-ı Emsal-i Osmaniye (Atasözleri)
